“Beslenme terapisi”, bireylerin sağlıklı beslenme alışkanlıkları kazanmaları, mevcut beslenme sorunlarını çözmeleri ve genel olarak beslenmeyle ilgili sağlık sorunlarıyla başa çıkmaları için tasarlanmış bir tedavi yaklaşımıdır. Bu terapi, kişilerin fiziksel ve cinsel sağlığını iyileştirmek, genel yaşam ve ilişki kalitesini artırmak amacıyla kullanılır. Beslenme terapisi gerçek sağlığa beslenme ve yaşam tarzına bütünsel ve bireyselleştirilmiş bir yaklaşımla ulaşılabileceği felsefesi etrafında şekillenmektedir. Cinsel isteksizlik, ereksiyon sorunları, yorgunluk, bitkinlik, kaygı, endişe, depresyon, bilinç bulanıklığı, kilo alma, akut veya kronik ağrı, hareket kabiliyetinde azalma, metabolik fonksiyon bozukluğu, kan şekeri düzensizliği, hormon dengesizliği veya otoimmün semptomlarınız varsa beslenme terapisine ihtiyaç duyuyor olabilirsiniz. Bir beslenme terapisti ile çalışmak sağlık yolculuğunuzda birçok kapıyı açabilir. Beslenme terapisti sağlığınızın temeli olan birkaç yaşam alanına odaklanır, bunlar; besin açısından yoğun bir beslenme, uyku alışkanlıklarınız, stres seviyeleriniz, sindirim ve kan şekeri düzenlemesi, afrodizyak beslenme gibi başlıkları içerir. Bu başlıklar neredeyse her zaman herhangi bir kronik hastalığın veya rahatsızlığın kökeninde bulunabilir. Beslenme terapistinin amacı, bu alanlardan hangilerinin dengesiz olabileceğini bulmak için sizinle birlikte çalışmak ve vücudunuzu ve zihninizi homeostazis yani denge noktasına geri getirecek bir plan oluşturmaktır.
HEDEFLER VE YAKLAŞIM
Beslenme terapisi, bireylerin beslenme alışkanlıklarını inceleyerek sağlıklı beslenme hedefleri belirlemeyi amaçlar. Kişinin yaş, cinsiyet, sağlık durumu, aktivite düzeyi gibi faktörler göz önünde bulundurularak özelleştirilmiş beslenme planları oluşturulur. Beslenme terapisi, kişinin mevcut sağlık durumuna, hastalıklarına veya beslenme sorunlarına uygun olarak diyet ve beslenme önerileri sunar.
UYGULAMA SÜRECİ
Beslenme terapisi süreci genellikle psikoloji, psikoterapi, bütüncül ve fonksiyonel tıp eğitimi almış “hekim kökenli psikoterapistler”, “beslenme uzmanları” veya “diyetisyen” tarafından yürütülür. İlk aşamada, bireyin beslenme alışkanlıkları, günlük aktivite düzeyi, sağlık geçmişi, mevcut beslenme alışkanlıkları gibi konular değerlendirilir. Beslenme terapisti kişinin beslenme ihtiyaçlarını belirler ve buna göre kişiye özgü bir beslenme planı oluşturur. Beslenme terapisi sürecinde, bireyin ilerlemesi düzenli olarak izlenir ve gerektiğinde beslenme planı revize edilir.
EĞİTİM VE DANIŞMANLIK
Beslenme terapisi sadece beslenme planları oluşturmakla kalmaz, aynı zamanda bireylere beslenme konusunda eğitim ve danışmanlık da sağlar. Kişilere sağlıklı beslenme alışkanlıkları, porsiyon kontrolü, etiket okuma, besin grupları ve dengeli beslenme konularında bilgi verilir. Beslenme terapisi sürecinde, bireylerin motivasyonu ve bilinçlendirilmesi önemli bir yer tutar. Beslenme terapisi, sağlıklı beslenme alışkanlıkları kazanmanın yanı sıra beslenme ile ilgili sağlık sorunlarını yönetmeye yardımcı olur. Beslenme terapisti tarafından yapılan değerlendirmeler ve kişiye özel beslenme planlarıyla, bireylerin sağlık hedeflerine ulaşmaları ve yaşam kalitelerini artırmaları amaçlanır.
HASTALIKLAR VE DURUMLARA GÖRE BESLENME TERAPİSİ
Beslenme terapisi, çeşitli sağlık durumlarına veya hastalıklara göre özelleştirilebilir. Örneğin, diyabet, obezite, kalp hastalıkları, sindirim sistemi sorunları gibi durumlar için beslenme terapileri uygulanabilir. Bu durumlarda, beslenme terapisiyle hedeflenen genellikle hastalığın kontrol altına alınması, semptomların azaltılması veya sağlık risklerinin azaltılmasıdır. Aşağıdaki obeziteyle mücadeleyi içeren örnek “beslenme terapisi planı”, bireyin sağlık sorunlarına uygun olarak özelleştirilmiş bir yaklaşımı göstermektedir. Beslenme terapisti, bireyin beslenme alışkanlıklarını, yaşam tarzını ve sağlık durumunu dikkate alarak kişiye özel bir tedavi planı oluşturur ve bireyin beslenme alışkanlıklarını iyileştirmesi ve sağlığını koruması için rehberlik eder.
Durum Analizi: Ahmet, 35 yaşında, yüksek tansiyon ve obezite sorunu yaşayan bir erkektir. Günlük beslenme alışkanlıkları genellikle fast-food tarzında, dengesiz ve sağlıksız besinlerle doludur. Fiziksel aktivite düzeyi düşüktür ve genel olarak stresli bir yaşam tarzı vardır.
Hedefler: Obeziteyi kontrol altına almak ve sağlıklı bir vücut ağırlığına ulaşmak. Yüksek tansiyonu yönetmek ve sağlıklı tansiyon seviyelerine ulaşmak. Sağlıklı beslenme alışkanlıkları kazanmak ve dengeli bir beslenme planı oluşturmak. Fiziksel aktivite düzeyini artırmak ve düzenli egzersiz yapmaya teşvik etmek. Stres yönetimi teknikleri öğrenmek ve stresle başa çıkma becerilerini geliştirmek.
Beslenme Terapisi Planı
1- Beslenme Değerlendirmesi: Beslenme terapisti, Ahmet’in günlük beslenme alışkanlıklarını inceleyerek besin alımını değerlendirir. Bu değerlendirme, vitamin ve mineral eksiklikleri, aşırı yağ ve şeker alımı gibi konuları içerir.
2- Bireysel Beslenme Planı: Ahmet’in sağlık durumu, yaşam tarzı ve beslenme ihtiyaçlarına uygun bir beslenme planı oluşturulur. Bu plan, dengeli beslenme ilkelerine dayanarak, sağlıklı besinleri ve porsiyon kontrolünü vurgular.
3- Eğitim ve Danışmanlık: Beslenme uzmanı, Ahmet’e sağlıklı beslenme hakkında eğitim verir. Besin grupları, porsiyon kontrolü, besin etiketlerini okuma gibi konular üzerinde durulur.
4- Egzersiz Programı: Ahmet’e fiziksel aktivite düzeyini artırmak için uygun egzersiz önerileri sunulur. Haftalık egzersiz planı oluşturulur ve egzersiz yapmanın önemi vurgulanır.
5- Stres Yönetimi: Beslenme terapisi sadece beslenme alışkanlıklarını değil, aynı zamanda stres yönetimi tekniklerini de içerir. Ahmet’e stresle başa çıkma stratejileri öğretilir ve rahatlama teknikleri önerilir.
6- Takip ve Değerlendirme: Beslenme terapisi sürecinde Ahmet’in ilerlemesi düzenli olarak takip edilir. Beslenme uzmanı, Ahmet’in beslenme planını uygulama ve ilerleme konusunda geri bildirimler verir. Ahmet’in sağlık durumu, kilo kaybı, tansiyon seviyeleri, enerji düzeyi gibi faktörler düzenli olarak değerlendirilir ve beslenme planı buna göre revize edilir.