Cinsellik söz konusu olduğunda, “performans kaygısı” ifadesinin, kişinin “performans baskısı” hissettiği anlamına geldiği hemen anlaşılır. Ancak performans kaygısı denince akla erkeklerin yaşadığı sertleşme ya da erken boşalma sorunu gelir. Erkekler için performans, yeterli sertlik elde edip yeterli süre cinsel birleşmeyi sürdürebilmek anlamına gelir. “Başarısız olma korkusu” olarak bilinen performans kaygısı ya da anksiyetesi erkeğin sertleşememesine ya da istemsiz ve denetimsiz olarak hızlı bir şekilde boşalmasına yol açar. Ancak sekste erkekler gibi kadınlar da kaygıya karşı savunmasızdır.
KADININ PERFORMANS KAYGISI…
Peki kadınlar için performans ne anlama gelir? Bu soru, kadın cinselliğinin konuşulması üzerindeki “gizem” nedeniyle çok da kolay yanıt bulmaz. Üstelik sosyokültürel yargılar, kadını cinselliği erkeğin cinselliği için bir oyuncudan ibaret görür. Bu açıdan bakıldığında da kadının performansı, erkeği memnun ve tatmin etmesi anlamına gelir. Dolayısıyla kadın için performans kaygısı, cinsellikte kendinden bekleneni yapıp yapamadığı ile ilgilidir. Oysa cinsellik herkesin insani bir ihtiyacı ve hakkıdır. Seks yaparken kimse kimseyi tatmin ya da memnun etmek zorunda değildir. Çünkü “seks yapmak”; kendini ve ötekini bilerek, rahatlamış ve gevşemiş bir halde, sevişmenin ve dokunmanın verdiği hazza ve hissetmeye odaklanarak, herhangi bir “performans hedefi koymadan”, kimseyi tatmin etme zorlantısına girmeden, zamandan koparak, yavaş, ritmik ve uyumlu bir şekilde salınarak, haz alıp, haz verebilme, ruhu ve bedeni bir “armağan gibi” paylaşabilme, ne olursa olsun bir şekilde orgazm olabilme bilim ve sanatıdır.
KADINDA PERFORMANS KAYGISININ BELİRTİLERİ…
İlk olarak, kadını tatmin edici cinsel deneyimlerden mahrum eden performans kaygısının kadının vücudunda fiziksel olarak neler yaptığına bakalım. İdeal olarak seks, stresi ve kaygıyı ortadan kaldırmanın bir yoludur, bunun kaynağı olmamalıdır. Kaygı vücudun “savaş ya da kaç” adı verilen bir tepki başlatmasına neden olur. Bu tepki, gerçek veya hayali bir tehdit algılandığında bu tehditten kaçınmak veya tehditle yüzleşmek anlamına gelir ve stres hormonlarının salgılanmasına yol açar. Kadının yaşadığı performans kaygısında vücudun karşılaştığı tehdit, “partnerini memnun edememe korkusu”dur. Stres hormonları devreye girdiğinde de vücudun cinsellikten kaçmasına yol açan tepkiler ortaya çıkar. Vajinal kaslar gerilir, vajinal ıslanma azalır ve seks yapma isteği kaybolur. Kadının odağı, kendi zevk ve memnuniyetinden ziyade performansı üzerinde olduğunda, yani kadın performans kaygısı yaşadığında, zevk alma yeteneğiyle gerçekten savaş halinde olur. Kadınlarda cinsel performans kaygısı, sekse ilgi duymada, uyarılmada veya orgazm olmada zorluk olarak ortaya çıkabilir.
KADINDA PERFORMANS KAYGISININ NEDENLERİ…
Kadının seks sırasında eşinin zihnini okumaya çalışması veya onun isteklerini yerine getiremediğinden endişe etmesine neden olur. Seks sadece fiziksel bir tepkiden ibaret değildir. Cinsellikle ilgili kaygı, cinsel aktiviteye psikolojik olarak katılmayı zorlaştırır. Zihin sekse odaklanamayacak kadar stresli olduğunda, cinsel heyecanlanma da olmaz. Kadın iyi performans gösterip göstermeyeceğine odaklandığında, uyarılabiliyor olsa bile, orgazma ulaşamayacak kadar dikkati dağılır. Cinsel performans kaygısı bir kısırdöngüye yol açar. Seks konusunda ne kadar çok kaygı varsa, cinsel istek ve tatmin o kadar azalır.
Seksin her zaman her koşulda orgazmla sonuçlanması gerektiği şeklindeki yanlış inanış zaten orgazm olmada genellikle sorun yaşayan kadınlar için durumu daha büyük bir sıkıntı haline getirir. Bununla birlikte medya ve pornografinin “iyi seks”in işareti olarak öğrettiği şey, kadınların müthiş bir tatminle kendinden geçerek orgazm olduğu, hatta art arda birçok kez bunu yaşadığıdır. Bu tür bir orgazmı elde etmeleri gerektiğini düşünmek kadınlar üzerinde muazzam bir baskı yaratır. Orgazm olma zorluğu kadının cinsel olarak yetersiz ve kusurlu olduğunu düşünmesine neden olabilir.
Beden imajının kadının özgüveni üzerinde önemli bir etkisi vardır. Vücudundan memnun olmama performans kaygısının önemli bir nedendir. Kadın kendisinin hoşuna gitmeyen vücudunu partnerinin de beğenmeyeceğini düşünerek utanır, çıplak olmak ona kendisini son derece savunmasız hissettirir. Bu da cinsel özgüvenini düşürür. Fazla kilolarından veya vücutlarında kusur olarak gördükleri diğer şeylerden çekinmelerine ek olarak, birçok kadında cinsel organlarının çekici olmadığına dair kökleşmiş bir inanç vardır. Sosyokültürel nedenlerle cinselliğin ayıp ve günah, cinsel organların da pis ve çirkin olduğunu öğrenerek yetişen birçok kadın, kendi cinsel organlarına bakmakta ya da dokunmakta bile kendilerini rahat hissetmezken, bunun partnerleri tarafından yapılmasının yaratacağı kaygıyı siz düşünün. Ne yazık ki bu anlayışla cinselliği öğrenen kadınların cinselliği hak ettikleri gibi yaşamaları mümkün olamaz.
Cinsellikle ilgili kısıtlayıcı dini tutumlar, kültürel normlar nedeniyle kadınların cinsel zevkinin erkeklerinkinden geri planda kaldığı inancı, kadınlarda seks yapmak konusunda içselleştirilmiş suçluluk veya utanç duygularına yol açabilir. Kendilerini cinsel bir varlık olarak düşünemedikleri için cinselliği yaşamaktan çekinir ve korkarlar.
Seks konusunda partnerinden olumsuz eleştiriler alan veya aşağılamalara maruz kalan kadınlar, kendilerini cinsel olarak yetersiz hissederler. Cinsellik onlar için başarılı olamadıkları bir görev haline gelir.
İlişkide işler iyi gitmiyorsa, bu genellikle seks üzerinde olumsuz bir etkiye sahip olur. Kadınların cinsel olarak yakın olmaktan zevk alabilmek için partnerleriyle duygusal olarak yakın olmaları gerekir. Kadın ile partnerinin ilişkisi duygusal veya psikolojik açıdan uyum içinde olmaması, yakınlık ve güven sorunlarının, çatışmaların yaşanması, kadının cinsel isteğinin azalmasına ve bunun sonucunda da performans kaygısı yaşamasına yol açar.
Kadınlarda performans kaygısının nedeni sıklıkla psikolojik faktörler olmakla birlikte, bazı fiziksel sorunlar da olabilir. Endometriozis ve vajinit gibi tıbbi durumlar, cinsel ilişkinin ağrılı olmasına neden olabilir. Bazı durumlarda, örneğin menopoz sırasında vajinaya ve klitorise zayıf kan akışı kayganlaşmayı azaltabileceğinden cinsel ilişki acı verici hale gelebilir. Acı çeken kadının cinsel istek ve uyarılma sorunları yaşaması performans kaygısına yol açabilir.
CİNSEL PERFORMANS KAYGISININ ÜSTESİNDEN NASIL GELİRSİNİZ?
“Vajinismus”, cinsel bir işlev bozukluğu olarak tanımlanan ve kadınlarda cinsel ilişki sırasında PSOAS kaslarının, pelvik…
Yoğun stres, gerginlik, anksiyete, mükemmeliyetçi kişilik yapısı, suçluluk ve günahkarlık duyguları, bilinçli ve bilinçdışı düşünceler…
“Cinsel fanteziler”, insanoğlunun hayal dünyasının sınır tanımayan ve sınırlanamayan yaratıcı motifleridir. Cinsel fantezi kurmak kolaydır,…
Her erkek egemen toplumda olduğu gibi ülkemizde de en aşılmaz tabularından biri penis, penis boyu…
Beş duyu ile alınan cinsel uyaranlar ve cinsel fantezilerle beyinden kalkan cinsel uyarılar omurilik üzerinden…
En sık görülen cinsel sorunların başında yer alan “erken boşalma”, cinsel etkinlikler sırasında bir erkeğin…