Seks yapmak, rahatlamış ve gevşemiş bir halde, sevişmenin ve dokunmanın verdiği hazza odaklanarak, haz alıp haz verebilme, ruhu ve bedeni bir armağan gibi paylaşabilme, ne olursa olsun bir şekilde boşalabilme bilim ve sanatıdır. Ancak seks herkesi her zaman mutlu etmeyebilir. Bunun nedenlerinden biri “seks sonrası hüzün” ya da “seks sonrası depresyon” (post-coital tristesse) adı verilen durumdur. Bazı kişiler cinsel ilişkiden sonra üzüntü, kaygı ya da sıkıntı hissederler. Bu durum, kişiye göre değişmekle birlikte genelde beş dakika ila iki saat arasında sürebilir. Seks sonrası hüzün, genellikle erkeklerde yaşanan orgazm sonrasında fiziksel etkisizlik ve tekrar seks yapma konusunda kısa süreli ve geçici imkânsızlık süreci olan ve “tepkisizlik dönemi” (refrakter periyot) adı verilen süreçten farklıdır. Erkeklerde orgazm sonrası yaşanan tepkisizlik dönemi, genellikle kadınlarda yaşanmaz ya da bazı kadınlarda orgazmdan sonra klitoriste aşırı duyarlılık ve cinsel uyarımdan acı duyma nedeniyle çok kısa süreli yaşanır. Seks sonrası hüzün ise hem kadınlar hem de erkekler tarafından yaşanabilir. Ayrıca ortaya çıkması için mutlaka orgazm olunması gerekmez, herhangi bir cinsel ilişkiden sonra da yaşanabilir. Erkeklerde daha nadir görülen seks sonrası hüzün kadınların üçte birinin karşılaştığı bir durumdur.
HORMONAL DEĞİŞİKLİKLER
Seks ve orgazm sırasında vücutta önemli hormonal değişiklikler olur ve dopamin, diğer adıyla mutluluk hormonu en üst seviyede salgılanır. Bu hormonun en önemli özelliği haz duyusu sırasında salgılanmasıdır. Ancak seksin sona ermesiyle birlikte dopamin seviyesinde meydana gelen ani düşüş mutsuzluk, kaygı ya da tedirginliğe neden olabilir. Seks sonrası hüzne yol açan diğer bir hormon da prolaktin hormonudur. Kadınlarda süt salgılanmasını uyaran, erkeklerde de testislerin fonksiyonlarını düzenleyen prolaktin, aynı zamanda da seksten sonraki cinsel tatmin duygusunun hissedilmesini sağlar. Ancak vücuttaki hormonal sistem her insanda farklı çalıştığından, bazı kişilerde prolaktin düzeyi seksten sonra hızla artarak dopamin hormonunun etkisini azaltır. Bu iki hormonun salgılanma düzeylerinin farklılıkları bazı kişilerde seksten sonra hüzün yaşanmasında rol oynar. Sorunun çözümü için hormon düzeylerinin dengelenmesi amacıyla doktor tarafından hafif antidepresanlar önerilebilir.
DUYGUSAL DEĞİŞİKLİKLER
Seks, ruhen ve bedenen çırılçıplak kalmak, zamandan kopmak, birine çok yakın olmak, birine teslim olmak ya da birine derinden bağlanmaktır. Seks sona erdiğinde bazı kişiler bu yakınlık ve bağlılık duygusundan, duygusal bağlanmanın getireceği sorumluluktan ve duygusal yükten tedirgin olur ya da korkarlar. Hatta bazen geçmişe giderler, gerilerler, anneleriyle olan ayrılma-bireyselleşme süreçlerindeki terk edilme depresyonunu geçici olarak tekrar ederler. Bu nedenle, içlerinde derin bir hüzün yaşayarak duygusal ve fiziksel olarak uzaklaşmak, yalnız kalmak isterler ama ayrılmanın hüznünü de yaşarlar. Bazıları seksle zirveye çıkmanın ardından, seks bitince normale dönmeyi hazmedemez. Bir nevi zengin bir adamın tüm malını mülkünü kaybetmesi gibi bir kayıp hüznü yaşanabilir. Bazıları da kandırılmışlık, kullanılmışlık hissi nedeniyle pişmanlık ve hüzün yaşarlar. Seks sonrası yaşanan hüzne yol açan duygusal değişikliklerin kaynağında pek çok faktör bulunabilir: İlişki hakkında belirsizlik, partnere güvenmemek, evlilik dışı ilişki nedeniyle suçluluk, geçmişte cinsel istismar görmüş olmak, olumsuz beden imgesi, özgüven eksikliği, cinsel performans kaygısı, dini ve kültürel inanışlar, tutucu ve baskılayıcı bir ortamda yetiştirilme, cinselliği tabu olarak ya da kötü bir şey gibi görme nedeniyle suçluluk ve günahkârlık duygusu, post-travmatik stres bozukluğu, depresyon, anksiyete gibi psikolojik rahatsızlıklar, bu faktörlerden bazılarıdır.
CİNSEL MUTLULUK
Seks yaşamın tamamlayıcı bir parçasıdır, çünkü cinsel enerji, yaşam enerjisidir. Kendini tanıyan ve bedenin gerçeğini kavrayan bir kişi, cinselliğin, çift olmanın ve evrenin gerçeğini de kavrar. Aşk oyunları, şehvet, sevgi, sabır, merhamet, saygı ve sadakat, seksin bir parçasıdır. Mutluluğun doruğuna ulaşmanın yolu, sevişme tekniklerinden değil, çiftin birbirine saygı duymasından, güvenmesinden, birbirine teslim olmasından ve birbirlerine kalplerini açmasından geçer. Bu şekilde cinsel mutluluğu yaşamak seks sonrası hüzün sorununda çözümüne yardımcı olur. Ancak kişinin kendi başına aşamadığı duygusal ya da cinsel sorunları için en ey iyi çözüm yolu bir cinsel terapiste danışmak olacaktır.