VAJİNİSMUS VE JİNEKOLOJİK MUAYENE
Vajinismusu olan kadınlar için jinekolojik muayene güç olabilir. Muayenenin kendisi kasılmaları tetikleyebilir, hem hastanın hem de doktorun muayeneyi tamamlaması güçleşebilir. Bu yaşantı konusunda deneyimli bir doktor duruma uygun rahat ve duyarlı bir ortamın oluşması için özen gösterecektir.
Hastaya, vajinismus tanısının konabilmesi için kişisel problem geçmişinin alınması ve jinekolojik bir muayeneden geçmesi gerekmektedir. Cinsel terapist hasta hakkında bir fikir edinebilmek amacı ile yaşanılan acıya ve hastaya ilişkin birçok ayrıntılı soru soracaktır. Bu sorulara hastanın açık ve net bir şekilde cevap vermesi yararına olacaktır.
Eğer hasta daha önce cinsel olarak aktif değilse, jinekolojik muayene de, bir ilk olacaktır. Bu muayeneler rahatsızlık verici olabilir. Buna karşın bu tür muayeneler kadın sağlığı ve vajinismus tanısı için diğer durumları görmek açısından yararlı olacaktır. Aslında jinekolojik muayene kısa süren ve rahatsızlık durumunun çok olmadığı bir yaşantıdır. Bazı vajinismus hastaları bu muayeneleri rahatsızlık ve kaygı verici bulurken bazıları bulmaz. Daha önce tamamlanamamış bir vajinal muayene geçmişi olan hastalara hafif bir anestezi veya kaygıyı ve acıyı azaltan ilaçlar önerilebilir. Ayrıca hasta muayene öncesi, vajinismustan şüphelendiğini söylerse, doktor da bu yaşantıyı en rahat bir biçimde atlatmayı sağlayacak öneriler sunacaktır.
Vajinal Muayene Nasıl Yapılır?
İki kısımdan oluşur: Dış genital bölgenin incelenmesi ve iç bölgenin incelenmesi (spekulum veya parmakla). Muayene, hastanın sırtüstü yatırılarak bacakların iki yana açılarak kaldırıldığı bir sandalyede gerçekleşir. Hastanın daha sakin ve rahat olabilmesi için kasık ve karın bölgesi bir settare ile örtülür.
Dış Genital Bölge Muayenesi
Doktor, dış genital organları yani klitoris, vajina girişi, üretra ağzı, dış ve iç dudakları inceler. Kızarıklık veya akıntı, şişlik, kist veya lekeleri kaydeder. Sonra kulak çöpü veya bir pamuk parçasını herhangi acıyan veya hassas bir bölge olup olmadığını görmek için, vajina çevresinde belirli noktalara sürer.
İç Genital Bölge Muayenesi
Vajinismus olabileceği düşünüldüğünde, vajinanın duvarlarında herhangi bir anormallik olup olmadığına bakmak için, doktor vajina girişine bir veya iki parmak gibi, ince dar nesneler sokmaya çalışarak muayeneye başlar. Durumun gidişatına göre doktor spekulum sokma adımına gidebilir. Bu alet vajina duvarlarını açmakta ve dolayısıyla vajina ve rahim ağzı daha rahat görülebilmektedir. Çoğu doktor hastaların rahatsız olmaması için spekulumu vücut sıcaklığı kadar ısıttıktan sonra kullanırlar. Spekulum açıldıkça biraz rahatsızlık duyulabilir. Bu süreçte doktor gördüğü herhangi bir anormalliği, gelişimi veya akıntıyı hastaya bildirir. Sonraki adımda pap smear testi için, serviks ağzından hücre alıp incelemek amacı ile ufak bir spatula veya bir fırça kullanır. Pap smear testi rahim hücrelerindeki anomalileri göstermektedir. Bu örnekler bir laboratuara gönderilir.
Pelvik muayenenin kapsamına göre, bazı doktorlar bir taraftan uterusa bastırırken diğer taraftan iki parmağını vajinaya sokarlar ve böylelikle uterusun şeklini ve büyüklüğünü inceler, bunun sonucunda da herhangi bir tümör vb. büyüme, kist veya enfeksiyon olup olmadığını kontrol ederler. Bazı durumlarda ise doktor rektal bölge incelemesi ile devam eder. Anüse kayganlaştırılmış parmak sokarak perine (vajina ve anüs arasındaki bölge) ve iç organları değişik açılardan muayene eder.
Eğer muayene tamamlanamazsa doktor bu durumu tanısı için kullanır. Pelvik muayenenin başarılı bir şekilde tamamlanmış olması vajinismus olmadığı anlamına gelmez. Çünkü sadece penis girişine karşı bir kasılma geliştirmiş birçok kadın bulunmaktadır. Hastanın kendini eğitmeye başlaması, kaygı ve korkunun üstesinden gelebilmesi için ilk adım olacaktır. Hasta ne kadar gevşemiş olursa muayeneyi o kadar rahat tamamlayabilir. Hastanın rahatlamasını sağlayacak bazı stratejiler şunlardır:
-Eşin, arkadaşın veya bir hemşirenin muayene sırasında hastanın yanında bulunmasını sağlayabilir. Bu kişi süreçte hastanın elini tutarak veya onunla konuşarak dikkatinin dağılmasına yardımcı olabilir.
-Gevşemek rahatlıksızlık seviyesini azaltacak bir anahtardır. Karın bölgesindeki, bacaklardaki ve kalçadaki kasların mümkün olduğunca gevşetilmeye çalışılması faydalı olur. Muayene başladığında yavaş ama derin nefes almaya çalışılmalıdır. Duvardaki bir resimle veya o günkü planları düşünülerek dikkat dağıtılmaya çalışılabilir.
-Küçük bir spekulum istenebilir.
-Doktordan neler yaptığının açıklanması istenebilir.
-Hasta kendini rahatsız eden herhangi bir durumu ifade etmekten çekinmeyebilir.
-Tetkikin birkaç defa gelerek tamamlanması isteği doktora söylenebilir. Örneğin ilk oturumda dış muayene ikincisinde ise iç muayene olunabilir.
Eğer doktor hastanın rahatsızlığını dikkate almıyorsa, yeterince saygı duymadığı hissi uyandırıyorsa; başka bir doktora başvurulmalıdır. Vajinismus ile ilgilenen uzmanlara çeşitli yollarla ulaşılabilir:
–Cinsel Sağlık Enstitüsü aranabilir,
-İletişim içerisinde bulunulan arkadaşlara veya çalışma arkadaşlarına danışılabilir,
-Bir kadın sağlığı kliniği veya hastanesi aranabilir,
-Üniversite hastaneleri aranabilir,
-Telefon rehberinden cinsel terapistlere veya hekimlere bakılabilir,
-Internet yoluyla araştırma yapılabilir.
